Konuyu Oyla:
  • Derecelendirme: 0/5 - 0 oy
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
dokular ders notu
#1
Dokular: Belirli görevleri yapmak üzere özelleşmiş hücre gruplarına doku denir.
Bitki yapısında farklı görevleri yüklenmiş hücre grupları: Bitkisel dokular: Yüksek yapılı bitkilerin kök, gövde, yaprak, çiçek gibi organları dokulardan oluşur.
Bitkisel doku türleri:
Bitkisel Dokular



Sürgen doku Değişmez doku
(Bölünür doku)

Temel doku Koruyucu doku İletim doku Destek doku Salgı doku


Epidermis Mantar Odun Soymuk Pek Sert
doku boruları boruları doku doku

-Bölünür (sürgen) doku: İnce çeperli, bol sitoplazmalı, büyük çekirdekli, küçük kofullu, canlı hücrelerdir. Bölünme yeteneğini yitirmezler. Birincil bölünür doku ve ikincil bölünür doku olarak ikiye ayrılır.
-Birincil bölünür doku: Bitkinin yaşamı boyunca bölünme özelliğini koruyan dokudur. Kök, gövde ve dal uçlarında bulunur. Bu bölgelere, büyüme noktası (büyüme konisi) denir. Boyca uzamayı sağlar. Büyüme konileri yardımıyla bitkilerde büyüme sınırsızdır.
Büyüme konisinin hücreleri ince çeperlidir. Kökte, kaliptra denen ve yüzüğe benzeyen bir doku ile korunur. Gövdede ise koruyucu yapraklar ile korunma görevi yapar.
-İkincil bölünür doku: Değişmez doku hücrelerinin sonradan bölünme özelliği kazanmasıyla oluşan dokudur. Bu dokuya, kambiyum adı verilir. Kambiyum, çok yıllık bitkilerde doku, odun ve soymuk borularını oluşturarak gövde ve köklerin enine kalınlaşmasını sağlar.
-Değişmez doku: Bölünür doku hücrelerinin değişmesiyle oluşur. Bu dokunun hücreleri bölünme yeteneğini yitirmiştir. Sitoplazmaları azdır. Koful büyüktür. Kimi hücrelerin çeperleri çok kalınlaşmıştır. Odun borularında olduğu gibi kimi hücreler ölüdür.
Görevlerine göre değişmez doku türleri:
1.Temel doku (parankima): Bitkinin hemen hemen her organında bulunur. Diğer dokuların aralarını doldurur. Genellikle ince çeperli, bol sitoplazmalı, küçük kofullu ve canlı hücrelerdir. Görevlerine göre dört kısımda incelenir.
-Özümleme parankiması: Bitkinin fotosentez yapan bölümlerinde; yapraklarda, genç gövde ve dallarda bulunur. Sitoplazmasında kloroplast taşır ve fotosentez yapar.
-Havalandırma parankiması: Özellikle bataklık ve su bitkilerinin kök ve gövdelerinde bulunur. Hücreler arasında bulunan büyük boşluklarda bitkilerin hava, gaz alış verişi kolaylaştırılır.
-İletim parankiması: Fotosentez yapan dokularla iletim boruları arasında bulunur. Bu iki doku arasında su ve besin iletimini sağlar.
-Depo parankiması: Bitkilerin kök, gövde, meyve ve tohumlarında bulunur. Besin ve su biriktirir.
-Koruyucu doku (örtü doku): Kök, gövde, yaprak ve meyvelerin üzerine örter. Hücre çeperi kalındır. İçte bulunan dokuları dış etkenlere karşı korur. Epidermis ve periderm (mantar doku) olmak üzere iki kısımdan incelenir.
1.Epidermis: Yaprakları, genç gövdeleri, kökün uç bölgelerini örten, tek sıra hücreden oluşan dokudur. Hücre aralarında boşluk yoktur. Epidermis hücrelerinin salgıları, kütiküle denilen koruyucu bir tabaka oluşturur. Bu tabaka bitkinin su kaybını önler. Kütiküle tabakası kurak bölgede yaşayanlarda daha kalındır.
Kökte emici tüylerde kütiküle tabakası bulunmaz. Epidermis hücrelere değişerek stoma (gözenek) ve tüy gibi yapıları oluşturur. Stoma (gözenek); aralarında açıklık bulunan iki stoma hücresinden oluşur. Yaprakta, fotosentez için karbondioksitin girişi ve fotosentez sonucu oluşan oksijenin çıkışı gözenekler yardımı ile olur.Gözenekler aynı zamanda su kaybını düzenler. Bitkinin gözeneklerden su kaybetmesine, terleme denir.
2.Mantar doku (periderm): Hücre çeperleri mantarlaşmış koruyucu dokudur. Çok yıllık bitkilerde kök ve gövdenin üzerine örter. Bitki yaşlandıkça epidermisin yerini alır. Mantar kambiyum tarafından oluşturulur. Hücreleri ölüp içleri hava ile dolar. Bitkiyi fazla ısıya ve su kaybına karşı korur.
-İletim doku: Karada yaşayan tüm bitkilerde bulunur. Bu bitkilere damarlı bitkiler denir. Bu doku, kök ile yaprak arasında su ve besin iletimini sağlar.
İletim dokusunu odun ve soymuk boruları oluşturur. Odun borularını oluşturan hücreler cansızdır. Kökteki emici tüylerle alınan su ve madensel tuzları bitkinin diğer organlarına taşır. Odun borularını oluşturan hücreler bir süre sonda sitoplazma ve çekirdeklerini yitirir, kanal durumuna geçer.
Soymuk borularını oluşturan hücreler canlıdır. Soymuk boruları, yaprakta fotosentez sonucu oluşan glikozu bitkinin diğer organlarına taşır. Kökte sentezlenen azotlu bileşiklere de yapraklara taşır. Soymuk borularını oluşturan hücrelerin çeperleri bütünüyle erimediğinden yer yer delikler oluşur. Bu nedenle bunlara kalburlu borular da denir.
-Destek doku: Bitkilere biçim ve destek veren dokudur. Çeperleri fazla kalınlaşmıştır. Çok yıllık bitkilerde pek doku ve sert doku olmak üzere iki tür destek doku vardır.
-Pek doku: Hücreleri canlıdır. Yaprakta, genç gövdelerde, çiçek ve meyve saplarında bulunur.
-Sert doku: Hücreleri ölüdür. Çeperleri odunlaşmıştır. Keten, kenevir gibi bitkilerde sert doku hücreleri uzun ve liflidir. Ayva ve armutta taş hücreleri denilen sert doku hücreleri bilinir. Kiraz ve kayısıdaki gibi sert çekirdekleri, fındık ve cevizdeki gibi sert kabukları taş hücreleri yapar.
-Salgı doku: Salgı dokuyu oluşturan hücreler canlı ve büyük çekirdeklidir. Salgı yapan hücreler tek tek yada kümeler durumunda diğer dokular arasına dağılmıştır. Zamk, reçine, eterik yağ, enzim ve süt salgılar.
Salgı dokunun oluşturduğu salgının görevleri:
-Bal özü böcekleri çekerek tozlaşmayı sağlar.
-Tanen, reçine çürümeye karşı korur.
-Böcekçil bitkilerin salgıladıkları sindirim enzimleri, yakalanan böcekleri sindirir.
-Sütleğen gibi bitkilerdeki zehirli salgılar, bu bitkilerin hayvanlar tarafından yenilmesine engel olur.
Bul
Cevapla



Konu ile Alakalı Benzer Konular
Konular Yazar Yorumlar Okunma Son Yorum
  Farklı Maddeler Farklı Sesler Çıkarır ders notu fenhane58 0 1,105 19/04/2017, 13:58
Son Yorum: fenhane58
  ses nedir,sesin yayılması ders notu fenhane58 0 1,014 19/04/2017, 13:51
Son Yorum: fenhane58
  tam gölgenin büyüklüğünü neler etkiler ders notu fenhane58 0 1,084 19/04/2017, 13:47
Son Yorum: fenhane58
  ışığın maddeyle karşılaşması ders notu fenhane58 0 1,158 19/04/2017, 13:46
Son Yorum: fenhane58
  ışığın yayılması ders notu fenhane58 0 1,184 19/04/2017, 13:44
Son Yorum: fenhane58
  genleşme ve büzülme ders notu fenhane58 0 1,224 19/04/2017, 13:43
Son Yorum: fenhane58
  ısı ve sıcaklık ders notu fenhane58 0 1,405 18/04/2017, 19:28
Son Yorum: fenhane58
  maddenin hal değişimi ders notu fenhane58 0 1,225 18/04/2017, 19:24
Son Yorum: fenhane58
  sürtünme kuvveti ders notu fenhane58 0 1,307 18/04/2017, 19:22
Son Yorum: fenhane58
  kuvvet nedir ders notu fenhane58 0 1,080 17/04/2017, 20:32
Son Yorum: fenhane58

Hızlı Menü:


Konuyu Okuyanlar:
1 Ziyaretçi