Çevremizde o kadar çok makine var ve biz onlara o kadar alışmışız ki, onlar olmaksızın kendimizi çok çaresiz hissederdik. Makine deyince,greyder gibi bir iş makinesi, çamaşır makinesi ya da bir otomobil motoru aklınıza gelebilir. Ancak, biraz daha düşününce günlük yaşamda kullandığımız çok sayıda daha basit makine olduğunu görürsünüz. Örneğin, gazoz açacağı, pense, tornavida, cımbız ve balta da birer makinedir.İster basit ister karmaşık olsun, makinelerden yaşantımızı kolaylaştırmak için yararlanırız. Bazı makineler, işleri daha az kuvvet kullanarak yapmamızı sağlar. Örneğin, bir el arabası yardımıyla, kaldırarak taşıyabileceğimizden çok daha fazla yük taşıyabiliriz. Bazı makineler, kuvvetten kazanç sağlamasa da, işleri hızlandırır. Bir el matkabın da kolu bir kez çevirdiğimizde matkabın ucu onlarca defa döner. Böylece duvarı daha çabuk delebiliriz. Uçak gibi bazı makinelerse, uçmak gibi normalde yapamayacağımız işleri olanaklı kılar.
Makinelerin çalışma biçimleri ve makine parçalarının işleviyle ilgili bilim dalına mekanik deniyor. Aslında, günümüzde kullandığımız makineler, bir ceviz kıracağı gibi sadece hareketli parçalardan oluşmaz. Hesap makinesi ve bulaşık makinesi gibi modern makinelerin elektronik donanımı da vardır. Ancak, basit makineler denince, sadece mekanik olarak çalışan, çok az parçadan oluşan aletler anlaşılır.
Makinelerin iş yapabilmesi için kuvvet gerekir. Basit makineler, uyguladığımız kuvvetin
büyüklüğünü ya da yönünü değiştirerek bize yardımcı olurlar. Bir cismin üzerinde çeşitli kuvvetler etkili olabilir. Örneğin, duran bir masaya etki eden kuvvet yer çekimidir. Yer çekimi onu aşağı doğru çeker. Ancak, masa yerde durduğu için düşmez. Çünkü, yer de masaya yer çekimine ters yönde, ancak eşit miktarda kuvvet uygular. Masayı yeterli bir kuvvetle iterseniz, hareket ettirebilirsiniz. Eğer, masanın ayaklarıyla yer arasında hiçbir sürtünme olmasaydı, siz masayı bir kez itip bıraktığınızda,
onu durduracak bir kuvvet olmadıkça masa hareket etmeye devam ederdi. Ancak,
normalde masayı hareket ettirirken sürekli itmeniz gerekir. Çünkü, masanın ayaklarıyla yer arasında sürtünme vardır. Sürtünme, sizin masayı ittiğiniz yöne ters yönde bir kuvvet uygular. Masayı sabit hızla itmek için, sürtünme kuvvetine eşit kuvvet uygulamanız gerekir.
İki tür kuvvet vardır. Bunlardan biri, düz bir çizgi üzerinde etki eden "doğrusal kuvvet"tir. Masayı iterken uyguladığınız kuvvet doğrusaldır. Diğeriyse, bir daire etrafında etki eden"döndürme kuvveti"dir. Bir vidayı vidalamak için ona dairesel kuvvet uygulamanız gerekir. Makineler genellikle bir tür kuvveti ötekine çevirirler. Örneğin, dönen bir tekerlek, bisikleti ileri doğru iter.
Kaynak :bilim çocuk dergisi
Makinelerin çalışma biçimleri ve makine parçalarının işleviyle ilgili bilim dalına mekanik deniyor. Aslında, günümüzde kullandığımız makineler, bir ceviz kıracağı gibi sadece hareketli parçalardan oluşmaz. Hesap makinesi ve bulaşık makinesi gibi modern makinelerin elektronik donanımı da vardır. Ancak, basit makineler denince, sadece mekanik olarak çalışan, çok az parçadan oluşan aletler anlaşılır.
Makinelerin iş yapabilmesi için kuvvet gerekir. Basit makineler, uyguladığımız kuvvetin
büyüklüğünü ya da yönünü değiştirerek bize yardımcı olurlar. Bir cismin üzerinde çeşitli kuvvetler etkili olabilir. Örneğin, duran bir masaya etki eden kuvvet yer çekimidir. Yer çekimi onu aşağı doğru çeker. Ancak, masa yerde durduğu için düşmez. Çünkü, yer de masaya yer çekimine ters yönde, ancak eşit miktarda kuvvet uygular. Masayı yeterli bir kuvvetle iterseniz, hareket ettirebilirsiniz. Eğer, masanın ayaklarıyla yer arasında hiçbir sürtünme olmasaydı, siz masayı bir kez itip bıraktığınızda,
onu durduracak bir kuvvet olmadıkça masa hareket etmeye devam ederdi. Ancak,
normalde masayı hareket ettirirken sürekli itmeniz gerekir. Çünkü, masanın ayaklarıyla yer arasında sürtünme vardır. Sürtünme, sizin masayı ittiğiniz yöne ters yönde bir kuvvet uygular. Masayı sabit hızla itmek için, sürtünme kuvvetine eşit kuvvet uygulamanız gerekir.
İki tür kuvvet vardır. Bunlardan biri, düz bir çizgi üzerinde etki eden "doğrusal kuvvet"tir. Masayı iterken uyguladığınız kuvvet doğrusaldır. Diğeriyse, bir daire etrafında etki eden"döndürme kuvveti"dir. Bir vidayı vidalamak için ona dairesel kuvvet uygulamanız gerekir. Makineler genellikle bir tür kuvveti ötekine çevirirler. Örneğin, dönen bir tekerlek, bisikleti ileri doğru iter.
Kaynak :bilim çocuk dergisi