07/05/2015, 12:18
Fosil Yakıtların Çevresel Etkileri
Sürdürdüğümüz yaşam biçimiyle uygarlığımız, iki atom üzerine inşa edilmiş durumda; hidrojen ve karbon. Fosil yakıt kullanımı, bu iki atomu içinde bulundukları bileşiklerden koparıp oksitlemekten ibaret.
Fosil yakıtları sanayide, ısınmada, ulaşımda ve elektrik üretiminde kullanıyoruz. Bu yüzden de günümüzün en önemli sorunuyla, küresel ısınmayla karşı karşıyayız.
Fosil yakıtların tüketiminde kömür için yakma, petrol ya da doğal gaz için kaliteli üretim teknolojilerinin yani çevre dostu uygulamaların seçilmemiş olması, bu yakıtları önemli birer kirleticiye dönüştürüyor.
Fosil yakıt kullanımıyla ortaya çıkan parçacık yayılımı, atmosfere giren ışınları geri yansıtarak soğutma; sera gazı yayılımıysa, yeryüzünden yansıyan ışınları yutarak ısınma etkisi yaratıyor.
Araştırmalara göre katı parçacıkların soğutma etkisi, karbondioksit dışındaki sera gazlarının ısıtma etkisini yaklaşık olarak dengeliyor. Bu yüzden de “net ısınma etkisi”nin belirleyicisi yalnızca karbon dioksit.
Verilere göre, dünya genelinde, enerji kaynaklı olarak 22.5 milyar ton karbondioksit atmosfere salınmış. Bu salımda, petrol %44, kömür %35 ve doğal gaz %21 oranında pay tutmuş.
1.2 Sera Etkisi,Sera Gazları
Dünya, üzerine düşen güneş ışınlarından çok, dünyadan yansıyan güneş ışınlarıyla ısınır. Yansıyan bu ışınlar başta karbondioksit, metan ve su buharı olmak üzere atmosferde bulunan gazlar tarafından tutulur, bu da ısınmayı sağlar.
Işınların bu gazlar tarafından tutulmasına “sera etkisi”, ışınları tutan gazlara da “sera gazları” denir.
Normalde karbon döngüsünün bir parçası olan sera etkisi, dünyayı canlı yaşamına uygun bir yer haline getiriyor. Oysa son yıllarda, bu etki korkmaya başladığımız bir tehlike haline geldi. Çünkü atmosferdeki sera gazlarının miktarı artarsa ısınma da artar.
Havanın başlıca iki bileşeni olan oksijen ve azot, güneşin gözle görünür dalga boylu ışınlarını yansıtır. Morötesi ışınların da bir kısmını soğurur. Dünya yüzeyine ulaşabilen güneş ışınları, yeryüzü tarafından soğurularak ısıya dönüştürülür.
Bu ısı, yeryüzündeki atomları uyararak kızılötesi ışıma yapmalarına neden olur. Kızılötesi ışınların bir kısmı atmosferdeki karbon dioksit, metan ve su buharınca soğurulurlar. Bu yüzden, atmosferden dışarı çıkamazlar.
Günümüzde, başta fosil yakıtların artan kullanımı olmak üzere, tarım ve ormansızlaşma atmosferdeki karbon dioksit miktarının aşırı artmasına, bu da küresel ısınmaya neden oluyor.
Sera etkisi dünya yüzeyinin ortalama sıcaklığını değiştireceği için, uzun vadede iklim değişiklikleri, buzulların erimesi, mevsimlerin kayması ve tarım alanlarının verimsizleşmesi gibi yaşamsal sorunlara yol açacak.
1.3 Ne Yapacağız?
Dünyayı yaşanır tutmak istiyorsak, atmosfere çok daha az karbon dioksit salmak zorundayız.
Bunun için, öncelikle fosil yakıt teknolojilerinin karbondioksit yayılımlarını azaltacak şekilde değiştirilmesi gerekiyor.
Ancak bu çok kolay değil. Teknik zorluklar, maliyetler ve en önemlisi tüm ülkelerin bu konudaki politik yaklaşımları aşılması gereken önemli sorunlar olarak görünüyor.
Karbon dioksit salımının birey olarak azaltılması için bazı kullanışlı öneriler de sunuluyor. Bunların başında ormanlara sahip çıkmak ve tüm tüketim alışkanlıklarımızı değiştirmek geliyor.
Bireysel olarak, atmosfere salınan karbon dioksit miktarına olan katkımızı artık hesaplayabiliyoruz: “Karbon ayak izi” bunu yapmamıza yarayan bir hesaplama yöntemi.
Siz de kendi tüketiminizi hesaplayabilirsiniz.
Sürdürdüğümüz yaşam biçimiyle uygarlığımız, iki atom üzerine inşa edilmiş durumda; hidrojen ve karbon. Fosil yakıt kullanımı, bu iki atomu içinde bulundukları bileşiklerden koparıp oksitlemekten ibaret.
Fosil yakıtları sanayide, ısınmada, ulaşımda ve elektrik üretiminde kullanıyoruz. Bu yüzden de günümüzün en önemli sorunuyla, küresel ısınmayla karşı karşıyayız.
Fosil yakıtların tüketiminde kömür için yakma, petrol ya da doğal gaz için kaliteli üretim teknolojilerinin yani çevre dostu uygulamaların seçilmemiş olması, bu yakıtları önemli birer kirleticiye dönüştürüyor.
Fosil yakıt kullanımıyla ortaya çıkan parçacık yayılımı, atmosfere giren ışınları geri yansıtarak soğutma; sera gazı yayılımıysa, yeryüzünden yansıyan ışınları yutarak ısınma etkisi yaratıyor.
Araştırmalara göre katı parçacıkların soğutma etkisi, karbondioksit dışındaki sera gazlarının ısıtma etkisini yaklaşık olarak dengeliyor. Bu yüzden de “net ısınma etkisi”nin belirleyicisi yalnızca karbon dioksit.
Verilere göre, dünya genelinde, enerji kaynaklı olarak 22.5 milyar ton karbondioksit atmosfere salınmış. Bu salımda, petrol %44, kömür %35 ve doğal gaz %21 oranında pay tutmuş.
1.2 Sera Etkisi,Sera Gazları
Dünya, üzerine düşen güneş ışınlarından çok, dünyadan yansıyan güneş ışınlarıyla ısınır. Yansıyan bu ışınlar başta karbondioksit, metan ve su buharı olmak üzere atmosferde bulunan gazlar tarafından tutulur, bu da ısınmayı sağlar.
Işınların bu gazlar tarafından tutulmasına “sera etkisi”, ışınları tutan gazlara da “sera gazları” denir.
Normalde karbon döngüsünün bir parçası olan sera etkisi, dünyayı canlı yaşamına uygun bir yer haline getiriyor. Oysa son yıllarda, bu etki korkmaya başladığımız bir tehlike haline geldi. Çünkü atmosferdeki sera gazlarının miktarı artarsa ısınma da artar.
Havanın başlıca iki bileşeni olan oksijen ve azot, güneşin gözle görünür dalga boylu ışınlarını yansıtır. Morötesi ışınların da bir kısmını soğurur. Dünya yüzeyine ulaşabilen güneş ışınları, yeryüzü tarafından soğurularak ısıya dönüştürülür.
Bu ısı, yeryüzündeki atomları uyararak kızılötesi ışıma yapmalarına neden olur. Kızılötesi ışınların bir kısmı atmosferdeki karbon dioksit, metan ve su buharınca soğurulurlar. Bu yüzden, atmosferden dışarı çıkamazlar.
Günümüzde, başta fosil yakıtların artan kullanımı olmak üzere, tarım ve ormansızlaşma atmosferdeki karbon dioksit miktarının aşırı artmasına, bu da küresel ısınmaya neden oluyor.
Sera etkisi dünya yüzeyinin ortalama sıcaklığını değiştireceği için, uzun vadede iklim değişiklikleri, buzulların erimesi, mevsimlerin kayması ve tarım alanlarının verimsizleşmesi gibi yaşamsal sorunlara yol açacak.
1.3 Ne Yapacağız?
Dünyayı yaşanır tutmak istiyorsak, atmosfere çok daha az karbon dioksit salmak zorundayız.
Bunun için, öncelikle fosil yakıt teknolojilerinin karbondioksit yayılımlarını azaltacak şekilde değiştirilmesi gerekiyor.
Ancak bu çok kolay değil. Teknik zorluklar, maliyetler ve en önemlisi tüm ülkelerin bu konudaki politik yaklaşımları aşılması gereken önemli sorunlar olarak görünüyor.
Karbon dioksit salımının birey olarak azaltılması için bazı kullanışlı öneriler de sunuluyor. Bunların başında ormanlara sahip çıkmak ve tüm tüketim alışkanlıklarımızı değiştirmek geliyor.
Bireysel olarak, atmosfere salınan karbon dioksit miktarına olan katkımızı artık hesaplayabiliyoruz: “Karbon ayak izi” bunu yapmamıza yarayan bir hesaplama yöntemi.
Siz de kendi tüketiminizi hesaplayabilirsiniz.