1.1 Kömür Nedir, Nasıl Oluşur?

Kömür yanıcı, tabakalaşmış, doğada damarlar halinde bulunan, katı, organik bir kaya türü. Yapısında çok miktarda karbon, az miktarda hidrojen, oksijen, kükürt ve azot bulunur; kil gibi, organik olmayan maddeler de bulunabilir.

Kömürün ilk oluşumu, Karbonifer Dönemi’nde, Dünya’nın devasa ormanlarla kaplı bataklık alanlarında başladı.

Yaşadıkları yerlerde çeşitli nedenlerle ölen bitkiler, “turba” ya da “bataklık kömürü” denen, ama kömür sayılmayan organik bir tabaka oluşturdular.

Yer kabuğunun levha hareketleriyle ya da yağmur, sel gibi yer üstü doğa olaylarıyla hareket eden toprak, çamur, kum ve öteki çökel maddeler, oluşturdukları yeni katmanlarla turbayı çok derinlere gömdüler.

Katmanların yarattığı basınçla, gömüldükçe artan sıcaklık, turbanın yapısında fiziksel ve kimyasal değişimlere neden oldu.

Milyonlarca yıl boyunca süren ve kömürleşme denen bu değişimde, kömürün atası turbadan, sırasıyla önce su ve su buharı, sonra karbon dioksit, daha sonra oksijen, en sonunda da hidrojen uzaklaştı.

Bu değişime koşut olarak sırasıyla linyit, alt bitümlü, bitümlü ve antrasit kömürler oluştu. Renkleri de açık kahverengi tonlarından siyaha doğru değişti.