Bilimsel deneylerde üç tür değişken kullanılır.

Bağımsız değişken: Yapılan deneyde etkisini araştırdığımız değişkendir. Miktarını kendi değiştirdiğimiz değişkendir.

Bağımlı değişken: Adından da anlaşılacağı gibi bir etkiye bağlı olarak değişen değişkendir. Bilimsel deneylerde bağımlı değişken, bağımsız değişkene bağlı olarak değişir.

Kontrol edilen değişken: Deneyin sonucunu etkilememesi için sabit tuttuğumuz etkisi incelenmeyen değişkendir.

Örneğin; “Bir yüzeyde arabanın aldığı yol yüzeyin cinsine bağlı mıdır? Sorusunu cevaplamak için bir deney yapacaksak;
Bağımsız değişken: Kendi değiştirdiğimiz, etkisini araştırdığımız değişken, yani yüzeyin cinsidir. (Kumlu yüzey – cam yüzey)

Bağımlı değişken: Yüzeyin cinsine bağlı olarak değişen değişken, yani arabanın aldığı yoldur.

Kontrol edilen değişken: Arabanın alacağı yolu etkileyebilecek olan diğer değişkenler, yani arabanın türü ve süratidir.